Artykuły / inspiracje

Ponadczasowa klasyka literatury dla każdego

Są takie książki, do których wracamy mimo upływu lat od daty ich publikacji. Ukryte w nich są uniwersalne prawdy, które nie tracą na aktualności i zachwycają kolejne pokolenia czytelników. Niektóre z tych lektur pojawiają się już w szkole średniej, inne odkrywamy dopiero w dorosłym życiu. Jednak łączy je jedno – postaci, z którymi może utożsamić się każdy i w ich historiach rozpoznać swoją. Przedstawiamy pięć ponadczasowych klasyków literatury światowej, które powinien przeczytać każdy bez wyjątku, a które potrafią w niesamowity sposób zmienić postrzeganie świata.

F. Scott Fitzgerald „Wielki Gatsby” (1925)


Książka, która doczekała się kilku ekranizacji, w tym jednej z Leonardo DiCaprio, znalazła się na stworzonej przez BBC liście 100 książek, które trzeba przeczytać przed śmiercią. Ta niezwykła historia osadzona jest w latach 20. XX wieku i opowiada historię Jaya Gatsby’ego – milionera organizującego wystawne przyjęcia w swojej rezydencji w nadziei, że zjawi się na nich miłość z przeszłości. „Wielki Gatsby” to romantyczna, a zarazem tragiczna historia, w genialny sposób pokazująca nam otoczonego ludźmi samotnego człowieka, który odkrywa, jak niewiele znaczą pieniądze i sława, oraz jak w mgnieniu oka można stracić wszystko.





Fiodor Dostojewski „Zbrodnia i kara” (1866)



Kolejna pozycja z listy BBC jest lekturą obowiązkową wśród uczniów szkół średnich. Rosyjska powieść „Zbrodnia i kara” opowiada historię Rodiona Raskolnikowa, mordercy dręczonego wyrzutami sumienia, chęcią ukrywania swojej zbrodni, a równocześnie pragnieniem otrzymania kary. Ta niezwykła powieść to fascynujące studium psychiki mordercy, które w niesamowity sposób pokazuje nam, czym jest sumienie, a także skupia się na szukaniu odpowiedzi na pytanie, czy umysły wybitne (takie jak Raskolnikow) mają prawo decydować o losie innych.





George Orwell „Rok 1984” (1949)



Mimo że dystopia Georga Orwella została opublikowana niemal 70 lat temu, jest to jedna z najbardziej aktualnych książek naszych czasów. To właśnie „Rok 1984”, w którym pojawia się postać Wielkiego Brata, stał się inspiracją do stworzenia popularnego programu „Big Brother”, który niedawno powrócił na nasze ekrany. Od roku 1984 minęło już 35 lat, a my staliśmy się społeczeństwem coraz bardziej inwigilowanym. Inspiracją dla Orwella do napisania powieści był komunizm, lecz mimo że żyjemy w systemie demokratycznym, znajdujemy się pod ciągłą obserwacją, nie tylko w internecie, ale również na ulicach. Obowiązkowa lektura w naszych czasach. Przerażająca przestroga dla ludzi u władzy, a także pouczająca pozycja dla wszystkich uczestników życia społecznego. Kolejna książka z listy BBC do odhaczenia przed śmiercią.



Franz Kafka „Proces” (1925)


Jedna z najbardziej uniwersalnych powieści na świecie została wydana już po śmierci Kafki i to na dodatek bez jego zgody. Świat literacki zawdzięcza więc wiele Maksowi Brodowi, przyjacielowi autora i wykonawcy jego testamentu, który zdecydował się postąpić wbrew woli Kafki i wydać jego największe dzieło. Bohaterem tej ponadczasowej historii jest Józef K., który zostaje pewnego dnia aresztowany i sądzony, choć nie ma pojęcia za co. „Proces” w niesamowity sposób ukazuje bezskuteczną walkę bohatera z absurdami systemu i biurokracji, z którymi każdy z nas – w mniejszym lub większym stopniu – zmaga się na co dzień.





Oscar Wilde „Portret Doriana Graya” (1890)


Wybitna powieść irlandzkiego poety, dramaturga i prozaika jest szczególnie aktualna w naszych czasach, w których kult piękna i młodości jest obecny jak nigdy dotąd. Bohater powieści jest w stanie oddać wszystko za piękne ciało, nie zważając na to, jaką cenę będzie musiał zapłacić. „Portret Doriana Graya” to wnikliwe studium samozagłady i hedonizmu, które powinno stać się obowiązkową lekturą w szkole średniej. To właśnie z tej publikacji pochodzą najczęściej cytowane słowa Wilde’a, takie jak „Książki, które świat nazywa niemoralnymi, to są właśnie te, które światu wykazują jego własną hańbę” czy „Jedyną rzeczą gorszą od tego, że o nas mówią, jest to, że o nas nie mówią”.