Co ja wiem o Kazachstanie? Mam nikłe wiadomości. Stepy, pustynie, repatriańcy, ostre zimy, pustkowie, próby bomb atomowych. Bo tam jest w większości step, pustynie i pustka. I tam zawędrowała mała dziewczynka, Franceska z rodziną. Została wywieziona wbrew swojej woli na te pustkowie i zostawiona w polu, bez jakiejkolwiek ochrony. Ale od początku. Franceska Michalska urodziła się w Polsce (teraz tereny Ukrainy) w dobrej i kochającej rodzinie. Ale jak wiem z historii wychowywała się w złym czasie. Bo Stalin upatrzył sobie tamte tereny i choć Ukraina była spichlerzem ZSRR to wielu ludzi z tamtych terenów umarło z głodu. Bo państwo zabierało im wszystko. Zboże i sprzęty, zwierzęta i materiały, nie mieli nawet co posiać w następnym roku. Tak łatwo jest powiedzieć że rolnikowi jest dobrze. Bo widzi się tylko produkt końcowy, nie widzi się modlitw o dobrą pogodę, o ranne wstawanie, o martwienie się o zwierzęta… Ale dosyć tych dygresji. Franceska jak inni ludzie na tych terenach głodowali. Ale państwo to nie wystarczało. Wywiezli ją w głąb Kazachstanu i tam zostawili. Razem z rodziną musiała zacząć wszystko od początku. Ale może wrodzony optymizm, może trochę szczęścia a może jedno i drugie nie dały Francesce siedzieć z założonymi rękami. Było bardzo trudno – głód i chłód, II wojna światowa, kłopoty z ówczesną władzą, troska o rodzinę, tęsknota za Polską – Franceska się nigdy nie poddała. Skończyła szkołę, została lekarką, wyszła za mąż, urodziła dzieci, udało jej się wrócić do Polski. Piękna, smutna, zachwycająca książka o dziecku, dziewczynie, kobiecie która się nigdy, nigdy, nigdy nie poddawała. Absolutnie polecam „Całą radość życia” Franceski Michalskiej. Antonia 2021-05-12 16:25:23