Wspomnij Phlebasa jest to pierwszy tom dziesięciotomowego cyklu Kultura, opowiadającego o humanoidalnej anarcho-komunistycznej cywilizacji zamieszkującej znaczną część galaktyki. Książkę czyta się lekko i przyjemnie, choć czasami autor za bardzo stara się o czymś opowiedzieć i w efekcie otrzymujemy przydługie akapity ciągłego tekstu, często pomiędzy emocjonującymi scenami potyczek, pościgów i ucieczek. W związku z tym informacje, jakie autor chciał przekazać czasami giną w natłoku kolejnych wydarzeń. Dlatego z początku można poczuć się lekko przytłoczonym nadmiarem opisów wydarzeń, historii różnych cywilizacji - ich rozwoju, ustroju, czy podbojów. Jednak z czasem wszystko zaczyna układać się w spójną całość i można cieszyć się z niezwykle różnorodnego wszechświata, jaki powołał do życia Banks. Autor zawarł w powieści również wiele pytań, na które muszą odpowiedzieć bohaterowie - o cel istnienia, jaki jest sens prowadzenia wojny i wiele innych. Jednak znów ich znaczenie gdzieś po drodze umyka i na pierwszy plan wysuwają się przygody Horzy i jego towarzyszy.

Główny bohater, Horza jest postacią bardzo złożoną, która potrafi nas wielokrotnie zaskoczyć i trudno ją jednoznacznie ocenić. Nie waha się zabić, aby zrealizować swój cel, ani podszyć się pod kogoś, żeby coś zdobyć, a jednocześnie nie obca jest mu miłość i współczucie. W książce został ciekawie wykreowany, choć niełatwo go poznać. Dzięki temu przez całą książkę uważnie śledziłem jego losy i byłem bardzo ciekawy, czy uda mu się odnaleźć Umysł i wyjść cało ze wszystkich opresji. Oprócz Horzy, w książce spotkamy jeszcze kilkoro innych postaci, z którymi główny bohater podróżuje i przeżywa kolejne przygody. Są oni całkiem dobrze i ciekawie wykreowani, choć autor nie poświęca im tak dużo czasu jak Horzy, co ma też swoje uzasadnienie w fabule.

Na samym końcu książki Banks zawarł kilka dodatków, w których opisuje dokładnie przebieg wojny Idirian z Kulturą, jak to wyglądało z perspektywy obu stron i jaki był wynik tego starcia. Dodatkowo autor zamieścił również informacje, co stało się z bohaterami po zakończeniu książki. Dlatego odradzam zaglądanie na koniec, inaczej można natknąć się na duże spojlery. Przyznam, że byłem tym dodatkiem dość mocno zaskoczony, ponieważ spodziewałem się, że autor w dalszych tomach będzie kontynuował historię z pierwszego tomu, ale jednak nie. A z tego co zdążyłem się zorientować, poszczególne tomy są dość luźno ze sobą powiązane i ich fabuła w mniejszym lub większy stopniu dotyczy Kultury.

Wspomnij Phlebasa jest przyjemną, rozrywkową powieścią science-fiction stylizowaną na space operę, choć niepozbawioną wad. Nie żałuję czasu spędzonego z tą książkę, ale wnosi ona nic nowego do gatunku i jest po prostu dobrą i niewymagającą książką. Hrosskar 2019-07-15 19:20:13