Opis: Historia cenzury. Od starożytności do XXI wieku - Jakub Maciejewski

Polacy w ciągu minionych dwóch stuleci zmagali się z bezwzględnie egzekwowaną antynarodową, ale też antyreligijną cenzurą stosowaną wobec nas przez obcych (zaborców, komunistów). Niewiele jednak powstało na ten temat książek, a to jest pierwsze całościowe opracowanie. Czyżby sam temat cenzury był zawsze niewygodny i cenzurowany? – pyta autor niniejszej książki, Jakub Maciejewski. Ten ceniony publicysta i historyk młodego pokolenia z niemałym temperamentem kreśli dzieje cenzury od jej zarania, nie tylko w Polsce. Sięga nawet do starożytności, następnie obala parę mitów związanych ze średniowieczem lub renesansem, tłumaczy różnicę pomiędzy cenzurą kościelną a świecką. Śledząc tekst książki, zauważamy, iż rozwój publikatorów od XIX wieku wiązał się jakby „automatycznie” z rozwojem i udoskonalaniem cenzury. Rzecz jasna autor najwięcej miejsca poświęca swojemu krajowi.



Przywołuje liczne, przeważnie bulwersujące przykłady stosowania cenzury. Pokazuje, na czyjej służbie ona stała i stoi. Daje do rąk czytelnika swoisty klucz do rozumienia jej współczesnych narzędzi i metod działania na niespotykaną dotąd skalę – poprzez proste stosowanie algorytmów w mediach społecznościowych. Autor zastanawia się przy okazji nad problemem, gdzie przebiega granica pomiędzy swobodą wypowiedzi a jej anarchią, pomiędzy wolnością słowa a jej nadużywaniem, pomiędzy ubogacaniem debaty publicznej a jej zubażaniem czy wręcz prymitywizacją.



„Czytelnik zmierzy się z faktami i konkretami – pisze Jakub Maciejewski – ale na poszczególne dramaty dokonamy wspólnego i pogłębionego spojrzenia niczym przez szkło powiększające. Wszystko po to, by ukazać cenzurę w całej jej ‘okazałości’ – łącznie z upokarzaniem autora, czytelnika, a wreszcie samego cenzora”.



Słusznie zauważa Maciejewski, że cenzor dalece ingerujący w treść utworu staje się jego fałszywym współautorem, odbiegając w swych pomysłach i rozwiązaniach od oryginału. Ten problem nie zniknął, w formie mniej lub bardziej ukrytej istnieje po dziś dzień. „Historia cenzury” Jakuba Maciejewskiego, którą świetnie się czyta, dostarcza wiele materiału do refleksji poprzez porównanie tego, co było dawniej, z tym, co dzieje się obecnie. Skłania też do zerwania z bezkrytycznym przyjmowaniem treści pojawiających się szczególnie w mediach elektronicznych.



Spis treści

• Wstęp: Mechanizm zniewalania człowieka


• Rozdział I: Jak rządy ukradły Kościołowi cenzurę Wieki dawne


• Cenzura a „censura”


• Ustalanie prawdy


• Władcy chcą weryfikować sami


• Index librorum prohibitorum


• Astronomowie na Indeksie


• Cenzura w zachodniej Europie i w Rzeczypospolitej


• Czy w Polsce skazano na śmierć za ateizm?


• Fale cenzury na Zachodzie


• Na straży imperium


• Rozdział II: Narodziny urzędu cenzora


• Wiek XIX


• Cenzura zabija


• Uśmiercić, uwięzić, zniechęcić


• Kim byli cenzorzy?


• Ofiary – autorzy i czytelnicy


• Puścili Marksa do druku


• Rozdział III: Gry Polaków z cenzurą 1795–1939


• Chcą wniknąć w duszę


• Dlaczego Polacy mieli najtrudniej?


• Wolna Polska – między ścianami radykalizmów


• Rozdział IV: Na służbie totalitaryzmu


• Przypadek PRL-u


• Pocięte „Dzienniki”


• Cenzorska machina w PRL-u i jej trybiki


• Jak wybaczono cenzorom


• Sprawa Stanisława Barei


• Okaleczeni autorzy


• Rozdział V: Trzy cenzury w XXI wieku


• Polityczna, kulturowa i cyfrowa


• Podręcznik obiektem ataku


• Cenzura polityczna. Przeklęty „dwieście dwunasty”


• Cenzura kulturowa. Hunwejbini XXI wieku


• Cenzura cyfrowa: pat


• Skasowano setki tysięcy artykułów


• Przetarcie stromej ścieżki


• Biogram Autora

Szczegóły: Historia cenzury. Od starożytności do XXI wieku - Jakub Maciejewski

Tytuł: Historia cenzury. Od starożytności do XXI wieku
Autor: Jakub Maciejewski
Wydawnictwo: Biały Kruk
ISBN: 9788375534184
Rok wydania: 2024
Ilość stron: 304
Format: 23.5 x 16.5 cm
Oprawa: Twarda

Recenzje: Historia cenzury. Od starożytności do XXI wieku - Jakub Maciejewski