Szwajcaria, mały kraj w Europie, który podczas II Wojny Światowej zachował neutralność. Tyle wiemy z podręczników szkolnych. Nie mówi się natomiast, że niewiele brakowało, aby kraj ten stał się składową częścią III Rzeszy. Przetrwanie w skrajnie niesprzyjających warunkach, w pięćdziesiąt lat po zakończeniu wojny stało się tematem międzynarodowej debaty, podważającej szlachetność narodu Szwajcarów. Najczęstszym powodem było zarzucanie szwajcarom, że nie przyłączyli się do aliantów i nie brali czynnego udziału w wojnie. Ponadto w latach 90-tych potomkowie żydowskich rodzin domagali się zwrotu zagrabionego przez banki złota ich przodków. Nie ważne, że w Szwajcarii nigdy nie obowiązywało prawo kadukowe, pozwalające na konfiskatę środki finansowe z uśpionych kont. Głosy, które podniosły się przeciwko temu małemu krajowi spowodowały, że komercyjne banki wypłaciły zadośćuczynienie. Natomiast bank narodowy, przy ogromnym wsparciu społeczeństwa, nigdy się na to nie zgodził. Tematem tej książki nie jest jednak przytaczanie powojennych dąsów społeczności międzynarodowej, która coraz śmielej wytyka szwajcarom, że alianci walczyli i ginęli, podczas gdy oni palcem nie ruszyli. Stephen P. Holbrook postanowił wydać kompletną historię Szwajcarii z okresu IIWŚ, wypełnić lukę w historiografii, aby raz na zawsze uciąć wszelkie spekulacje. W niniejszej książce ujmuje chronologicznie wszystkie wydarzenia istotne dla okresu wojennego, podczas którego Szwajcaria musiała manewrować w trudnym terenie, aby zachować własną państwowość. Książka podzielona jest na cztery części. Autor podzielił ją, moim zdaniem, najlepiej jak się dało. Każda z części opisuje inny problem, i skupia się nie tylko na wydarzeniach rozgrywających się w Szwajcarii, ale również prezentuje spojrzenie na alpejską republiki zachłannym niemieckim okiem (bazując na odtajnionych dokumentach niemieckiego aparatu wojennego).Z całości wyłania się czytelny opis oporu tej małej republiki przeciwko potężnym "Wielkim Niemcom" których armia przewyższała liczebnie szwajcarskie wojsko 35 razy, nie wspominając już o nowoczesnej technologii oraz większej ilości samolotów i czołgów. Aby potwierdzić zawarte w książce informacje, autor przytacza wspomnienia świadków tamtych czasów - Szwajcarów z pokolenia "służby cywilnej", którzy udzielali licznych wywiadów i dzielili się z autorem wspomnieniami. Opowiadali o wszystkim - od najprostszych codziennych relacji po owiane tajemnicą wojskowe plany. Dodatkowo potwierdza swoje słowa oficjalnymi odtajnionymi dokumentami i notatkami służbowymi. Opracowanie Halbrooka w sposób ewidentny wyczerpuje temat stanowiska Szwajcarii podczas II Wojny Światowej. Już chyba nie da się nic dorzucić. Fakty podane przez autora są poparte słowami świadków tamtych czasów, przedstawione z różnych punktów widzenia, wiele z nich uwiecznione na papierze, zatem niepodważalne. Cieszy mnie, że autor oddał w ręce czytelników kompendium wiedzy na temat Szwajcarii z okresu wojny. Jest ono moim zdaniem kompletne. Polecam pozycję wszystkim zainteresowanym historią IIWŚ. Sebek 2015-10-28 21:51:41