Artykuły / inspiracje

Najpiękniejsze książki dla dzieci o przyjaźni

Kim jest przyjaciel? Czym jest przyjaźń? Niełatwo jest rozmawiać o pojęciach, które trudno uchwycić w słowa i zobrazować. Szczególnie jeśli o przyjaźni rozmawiamy z dziećmi. Rozumienie przyjaźni przez najmłodszych uzależnione jest od poziomu rozwoju poznawczego i emocjonalnego, na którym znajduje się dziecko. Dla przedszkolaka przyjacielem jest kolega, z którym się bawi, dzieli przedmiotami i z którym spędza dużo czasu. Starsze dzieci w wieku szkolnym zaczynają zwracać uwagę na wzajemne zaufanie, pomaganie sobie nawzajem w potrzebie, troszczenie się o przyjaciela. Przyjaciel staje się dla nich kimś wyjątkowym – kimś komu ufamy. Dla starszych dzieci możliwe jest utrzymanie przyjacielskiej relacji pomimo kłótni i konfliktów, podczas kiedy mała sprzeczka u maluchów może zakończyć przyjaźń – dla najmłodszych przyjaźnie mogą trwać chwilę i ograniczyć się np. tylko do czasu trwania zabawy. Ta znacząca różnica w rozumieniu przyjaźni u starszych dzieci związana jest ze zmniejszeniem dziecięcego egocentryzmu. Dziecko zaczyna rozumieć innych dzięki temu, że jest zdolne przyjąć perspektywę drugiej osoby.

W książkach dla najmłodszych dzieci temat przyjaźni najczęściej przedstawiony jest jako relacja między zwierzątkami lub dzieckiem a zwierzątkiem. Małemu Czytelnikowi najłatwiej zrozumieć abstrakcyjne pojęcia – a takim jest pojęcie przyjaźni – na konkretnych przykładach.  Dziecko utożsamia się z bohaterem książki, co sprawia, że chce być takie jak on, czyli np. odważne, mądre, dobre. Przejmuje więc jego wzorce moralne, sposób myślenia oraz działania. Bohater bajki zazwyczaj reprezentuje aktywną postawę wobec przeszkód i rozwiązywania problemów. W historiach o przyjaźni często pojawia się temat rozstania, myślenia o potrzebach przyjaciela, podejmowania decyzji, które nie są łatwe dla głównego bohatera, ale są dobre dla przyjaciela, temat zazdrości o przyjaciela. Dziecko uczy się wychodzić poza swoje egocentryczne myślenie i własne uczucia. Uczy się brać pod uwagę uczucia drugiej strony w ważnej dla siebie relacji. Bajki o przyjaźni to zazwyczaj piękne, czasami smutne historie, które wzruszają Czytelników niezależnie od wieku. Warto wprowadzać dzieci w świat relacji, które czasami trudno jest utrzymać nawet dorosłym – czy to ze względu na brak wzajemnego zrozumienia, konflikty czy życiowe zmiany. Historie o przyjaźni pokazują dzieciom, że kłótnie można przetrwać, że rozstania są czasami konieczne, mimo że bardzo smutne i trudne do zaakceptowania, że przyjaciół możemy poznać w różnych sytuacjach, że każdy z nas potrzebuje przyjaciół i za nimi tęskni, jeśli są gdzieś daleko, ale przede wszystkim bajki uczą, że o przyjaźń warto dbać.

 „Mój wieloryb” Benji Davies, Znak emotikon

Noi mieszka z tatą oraz 6 kotami nad morzem. Chłopiec jest dosyć samotny – tato codziennie wypływa na połów ryb i wraca dopiero po zmroku. Pewnego dnia Noi znajduje na plaży małego wieloryba. Sztorm wyrzucił go na brzeg plaży podczas burzy. Chłopiec zabiera wieloryba do domu i szybko chowa go w wannie z wodą. Jednak czy tato pozwoli mu zatrzymać wieloryba? I czy wanna wystarczy wielorybowi, nawet jeśli Noi tak bardzo potrzebuje przyjaciela?

„Lew i ptak” Marianne Dubuc, Łajka

Przyjaźń między lwem i ptakiem zaczyna się nagle. Pewnego jesiennego dnia Lew znajduje malutkiego ptaszka ze złamanym skrzydełkiem. Miejsca w domu Lwa starczy dla wszystkich - dom Lwa staje się domem również dla Ptaka, kiedy klucz ptaków odlatuje na zimę na południe. Od tej pory na stole pojawiają się dwa talerzyki i dwa kubeczki. Od tej pory Lew nie musi samotnie czytać książek - czyta ją na głos dla swojego nowego przyjaciela. Przyjaciele razem myją zęby i razem chodzą spać. Każdy dzień jest inny od kiedy przyjaciele są razem. Ale wraz z wiosną przychodzą zmiany. Wraca klucz ptaków z południa. Lew patrzy na swoje maleństwo i już wie, że przyszła pora rozstania. Czy przyjaciel kiedyś wróci?

Seria książek o Piaskowym Wilku, Åsa Lind, Zakamarki

Książki o Piaskowym Wilku i Karusi autorstwa szwedzkiej pisarki podbijają serca dzieci i dorosłych na całym świecie. Mała Karusia mieszka nad morzem z mamą i tatą. Jednak z rodzicami trudno jest rozmawiać o wszystkim, a czasami dorośli zwyczajnie nie rozumieją dziecięcych problemów. Pewnego dnia dziewczynka spotyka na plaży Piaskowego Wilka. Jest to wymyślony przyjaciel, który towarzyszy Karusi w wielu trudnych sytuacjach. W każdym rozdziale poruszany jest inny temat – z pomocą Piaskowego Wilka Karusia zawsze znajduje rozwiązanie dla swoich problemów, a rozmowy z przyjacielem skłaniają dziewczynkę do ciekawych przemyśleń.

„Aksamitny Królik” Margery Williams, Prószyński Media

Z pewnością każdy z nas, dorosłych, miał w dzieciństwie pluszowego przyjaciela – taki pierwszy przyjaciel był nie do zastąpienia. W książce „Aksamitny Królik” poznajemy niezwykłą przyjaźń chłopca i jego pluszowego Królika, a przy okazji dowiadujemy się, jak zabawki stają się prawdziwe. Zamszowy Koń tłumaczy Królikowi, że wygląd nie ma żadnego znaczenia, że to miłość dziecka sprawia, że zabawka staje się prawdziwa. Trwa to długo, traci się oczka, sierść zostaje wytulona, odpadają łapki, ale kiedy zabawka staje się prawdziwa – pozostaje prawdziwa już na zawsze. "Aksamitny Królik" to niezwykle wzruszająca opowieść o przyjaźni na zawsze.

„Fred wymyślony przyjaciel” Oliver Jeffers, Format

Kto w dzieciństwie nie miał wymyślonego przyjaciela? Czasami, jeśli trudno jest zaprzyjaźnić się, wyobraźnia podsuwa nam przyjaciela na zastępstwo. Tak było w przypadku Sama - Sam zapragnął przyjaciela i zjawił się Fred – Fred, który odwiedzał każde samotne dziecko potrzebujące przyjaciela. Jednak Fred, mimo że wymyślony, ma marzenia tak jak każdy. Fred chciałby, żeby ktoś potrzebował go na zawsze i bardzo boi się kolejnego rozstania. Ale w życiu Sama pojawia się pewna dziewczynka...Czy przyjaźń Sama i Freda przetrwa?

Seria książek „Królik i Misia”, Julian Gough, Jim Field, Zielona Sowa

Czy jest możliwe, żeby tak różne charaktery znalazły wspólny język? Zabawne historie codziennych przygód przyjacielskiej i wielkiej niedźwiedzicy Misi oraz małego, przemądrzałego i trochę irytującego Królika pokazują, że przyjaźń może zrodzić się w najróżniejszych okolicznościach - mimo różnic charakterów - i uczą, co jest najważniejszego w tej bliskiej relacji.

„Lot Osvalda” Thomas Baas, Tadam

Osvald mieszka ze swoim przyjacielem ptaszkiem Fiu-Fiu i prowadzi spokojne, uporządkowane życie. Jednak pewnego dnia jego przyjaciel przestaje śpiewać… i od tej pory wszystko się zmienia. Kupno magicznej roślinki, która ma pomóc Fiu-Fiu być zmów szczęśliwym, sprawia, że ptaszek znika. Zrozpaczony Osvald wyrusza na poszukiwanie przyjaciela. Czy uda mu się wrócić z nim do domu? A może jego przyjaciel jest szczęśliwy w innym miejscu? Przepiękna książka o strachu przed zmianami i trudnych wyborach w przyjaźni.